PHÂN TÍCH KHỔ 1 BÀI THƠ ĐÂY THÔN VĨ DẠ CỦA HÀN MẶC TỬ

      Ở phần phân tích khổ 1 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ dưới đây, một khung cảnh thiên nhiên rực rỡ đầy màu sắc hiện lên đẹp đến rung động lòng người. Thế nhưng điều khiến độc giả phải thực sự cảm động chính là trong đó chứa cả chuyện tình sâu sắc nhưng đầy bi kịch của Hàn Mặc Tử và bà Hoàng Thị Kim Cúc.

Phân tích đây thôn Vĩ Dạ khổ 1

Mở bài phân tích đây thôn vĩ dạ khổ 1

      Là một nhà thơ giàu cảm xúc với tình yêu thiên nhiên sâu sắc, Chế Lan Viên từng đưa ra nhận xét: “Trước không có ai, sau không có ai, Hàn Mặc Tử như một ngôi sao chổi xoẹt qua bầu trời Việt Nam với cái đuôi chói lòa rực rỡ của mình”. Từng bài thơ, từng câu chữ ông đều luôn gắn bình với thế giới bên ngoài, với cảnh vật xung quanh và với tình cảm nồng thắm của cá nhân.

Thân bài phân tích khổ 1 đây thôn Vĩ Dạ

      Điều đó cũng không là ngoại lệ khi ông viết Đây thôn Vĩ Dạ, đặc biệt là trong khổ thơ đầu tiên. Bức tranh thiên nhiên tươi sáng rực rỡ của thôn Vĩ như hiện ra trước mắt người đọc: 

                  Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

                  Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên

                  Vườn ai mướt quá xanh như ngọc

                  Lá trúc che ngang mặt chữ điền

      Ở đây, một cái tôi trữ tình đau thương nhưng cũng lại đong đầy khao khát. Một câu hỏi tu từ cất lên phảng phất mang chút tâm tình riêng tư của tác giả: 

                  Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

      Câu mở đầu này mang đầy ý nghĩa và sắc thái khác nhau. Nghe tưởng chừng chỉ như một câu hỏi đơn giản, thế như lại xen lẫn sự trách móc nhẹ nhàng, kèm với đó là cả lời mời gọi tha thiết của cô gái thôn Vĩ cho nhà thơ. Và cũng rất có thể rằng đây là lời Hàn Mặc Tử tự trách, tự ước ao mong được về lại nơi thôn quê thôn thuộc. 

Xem thêm:

Phân tích bài thơ đây thôn Vĩ Dạ

Cảm nhận bài thơ đây thôn Vĩ Dạ Hàn Mặc Tử

      Khi nhìn dưới góc độ ấy, nhịp thơ như thấm đẫm sự nuối tiếc, day dứt vọng lên từ trong lòng nhà thơ khi giờ đây dù thôn Vĩ có thơ mộng đến đâu thì thi sĩ cũng chỉ có thể trở về trong tâm tưởng. Biết đâu cũng thực sự vì sự tiếc nuối ấy, từ “anh” ở đây vốn chẳng phải ai xa la mà chính là đại từ nhân xưng được dùng ở ngôi thứ nhất để Hàn Mặc Tử được giãi bày cõi lòng của chính mình. 

      Bảy chữ của câu thơ đều là bảy thanh bằng, khiến âm điệu bài thật dịu dàng, nhẹ nhàng, thanh khiết khiến ta phải có chút bâng khuâng trong lòng. Dòng thơ thể hiện niềm nuối tiếc hòa vào câu chữ đượm buồn, có pha chút hối hận.  Chẳng biết thôn Vĩ kia có gì đặc sắc, hấp dẫn mà lời mời gọi lại tha thiết đến thế? Và điều ấy được chính Hàn Mặc Tử dần dần giải đáp ở phía sau thông qua kí ức và trí tưởng tượng của mình.

      Một câu thơ ngọt ngào đơn giản, thế nhưng thực sự đã làm bừng tỉnh con người nhà thơ. Bao nhiêu niệm về một Vĩ Dạ mộng mơ như ồ ạt ùa về. Một thế giới sống động và sắc nét đến từng chi tiết, từng con người và cảnh vật khiến ông phải rạo rực chìm đắm. 

                  Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên

                  Vườn ai mướt quá xanh như ngọc

      Một vẻ đẹp đầy tinh khôi và thanh khiết chính là thứ đầu tiên xuất hiện trong đầu Hàn Mặc Tử:  "Nắng hàng cau nắng mới lên". Trong khu vườn làng quê Việt Nam, câu thường là cây cao nhất trong vườn . Cũng chính vì vậy, nó được hưởng một đặc quyền mà thiên nhiên ưu ái trao tặng là nhận những tia nắng thanh tân và đẹp đẽ.

Xem thêm:

Hoàn cảnh sáng tác đây thôn Vĩ Dạ

Nghị luận văn học: So sánh Trường Giang và đây thôn Vĩ Dạ

      Ánh nắng ấy chiếu vào thân cau đổ bóng xuống khu vườn, mà thân cau thẳng lại chia thành nhiều đốt điều đặn bởi vậy mà cau như cây thước của thiên nhiên được dựng sẵn trong vườn để đo mức nắng.  Mà loài cây ấy lại chiếu rọi bởi một một thứ ánh nắng đặc biệt, nắng mới lên, nắng đầu tiên của một ngày ấm áp.

      Vậy tại sao đây lại là hình ảnh đầu tiên Hàn Mặc Tử nhớ đến, cũng thường là thứ gây ấn tượng nhiều nhất với độc giả? Có lẽ điều này phải được giải thích bằng một câu chuyện rất xa xưa. 

      Trước khi bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ bất hủ ra đời, Hàn Mặc tử đã có lần đi qua khu vườn nhà Hoàng Thị Kim Cúc- người tình của ông ở bến Vĩ Dạ. Thế nhưng chỉ đứng ở cổng mà nhìn vào, có lẽ lúc ấy trong lòng ông cũng có vô vàn tâm sự như lúc sáng tác bài thơ. 

      Trong muôn vàn cây, lá của Vĩ Dạ, nhà thơ nhắc đến hàng cau tắm nắng bình minh. Từ khi xưa, cây cau vẫn gợi mối tình đôi lứa, bằng biện pháp nghệ thuật tăng cấp, nhà thơ đã nhấn mạnh ý "nắng mới lên", "xanh như ngọc''. Nắng bình minh thì đẹp thật, nhưng qua cái nhìn của thi nhân lãng mạn nó cũng trôi qua rất nhanh.

      Nói đến tính từ “Mướt”, nó hàm chứa cả sự ướt át, mọng nước và láng bóng. Một sự mướt đầy non tơ, óng chuốt mơn mởn xanh tươi thật thích mắt, và cũng đủ đẹp để Hàn Mặc Tử phải trầm trồ đắm say. Và thêm vào đó là cả sự xanh tươi của khu vườn ấy được so sánh với “ngọc”, quý giá và bóng bẩy dưới ánh mai hồng. Quả thật là một khung cảnh bình minh đầy sức sống và đáng để trải nghiệm ít nhất một lần trong đời.

      Từ cái nhìn bao quát cả về chiều rộng lẫn chiều cao của tác giả, một bức tranh quê rực rỡ, tươi mới và tràn đầy sức sống hiện ra rõ một một. Tất cả hòa hợp và ánh lên một vẻ đẹp thanh tú, một vẻ đẹp  tuyệt đối hòa cao quý và ấn tượng. Và có lẽ sức sống ấy không chỉ là của riêng cảnh vật mà còn cả của chủ thể trữ tình, là  niềm thiết tha cháy bỏng với cuộc đời trần thế.

      Hình ảnh con người đầu tiên dần dần hiện ra trong khu vườn, phía sau khóm trúc. Một khuôn mặt chữ điền như thấp thoáng, ẩn hiện khó tả: 

                  Lá trúc che ngang mặt chữ điền

      Hình ảnh lá trúc góp phần làm rõ thêm tính quyền quý của khu vườn Vĩ Dạ. Khuôn mặt chữ điền bị lá trúc che ngang lâu nay đã trở thành lời thách đố đối với bao nhiêu bạn yêu thơ. Nhiều người đồng tình khẳng định khuôn mặt chữ điền là khuôn mặt phúc hậu, hiền lành, trung thực, ca dao Huế đã từng có câu :

                  Mặt em vuông tựa chữ điền

              Da em thì trắng, áo đen mặc ngoài

                  Lòng em có đất có trời

              Có câu nhân nghĩa có lời thủy chung

      “Lá trúc che ngang mặt chữ điền’ - Lá trúc ấy phải ở trong vườn ngọc kia, nó che khuất, che lấp cả sự phúc hậu, hiền lành, trung thực; Phải chăng nó thực sự trở thành trở lực ngăn cách tình người. Nó làm cho “Gió theo lối gió, mây đường mây”; nó tạo nên “Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay”; nó kết lại trong một lời trách:

               Ở đây sương khói mờ nhân ảnh

                  Ai biết tình ai có đậm đà

      Và câu hỏi ngỏ ở đầu bài thơ cuối cùng đã được trả lời với một lý do đầy đủ. 

Xem thêm:

Phân tích khổ 2 đây thôn Vĩ Dạ

Đặc sắc nghệ thuật, nội dung đây thôn Vĩ Dạ

Kết bài phân tích khổ 1 bài thơ đây thôn Vĩ Dạ

      Ở đoạn đầu của bài thơ đây thôn Vĩ Dạ, Hàn Mặc Tử đã khai thác một cách xuất sắc vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên và con người xứ Huế. Thế nhưng sẽ là một thiếu sót rất lớn nếu bỏ qua phần câu chuyện phía sau: bi kịch tình yêu của người sáng tác. 

      Khi ông viết Đây thôn Vĩ Dạ thì tình cảm của thi nhân với Hoàng Thị Kim Cúc cũng chỉ còn trong quá vãng. Hơn nữa, ông lại đang ở trong tình trạng hoang mang, bi quan đến cực độ khi biết mình bị bệnh nan y. Khổ thơ đầu nói riêng và cả bài “Đây thôn Vĩ Dạ” nói chung do vậy vẫn nằm trong cảm hứng "đau thương" của Hàn Mặc Tử.