Bài 2: Yêu thương con người

I. KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi

1.  Hình ảnh bên gợi cho em nhớ tới sự kiện gì

2.  Trước sự việc đó, Nhà nước và Nhân dân ta đã có những hành động gì?

3.  Hãy chia sẻ cảm xúc của mình trước những hành động đó?

Trả lời:

1.  Hình ảnh gợi cho em nhớ tới sự kiện: Lũ lụt ở miền Trung đã gây tổn hại nặng nề về người và của của nhân dân. Các chú công an, bộ đội và những nhóm thiện nguyện đã không quản ngại khó khăn gian khổ lên đường cứu trợ đồng bào, cả nước đồng lòng “hướng về miền Trung thân yêu”.

2.  Trước sự việc đó, Nhà nước và Nhân dân ta đã có những hành động như: đồng bào ở hai miền Nam, Bắc đã hỗ trợ tiền và đồ ăn, thức uống cho nhân dân, các cấp chính quyền nhanh chóng thực hiện di dân cho những hộ ở vùng thấp.

3.  Trước hành động cao đẹp của quân và dân ta trong hình ảnh trên, em vô cùng tự hào vì đồng bào ta luôn đồng cam cộng khổ, sát cánh bên nhau những lúc khó khăn hoạn nạn, lúc này tinh thần yêu nước, yêu thương con người đạt tới đỉnh điểm, bên cạnh đó em cũng vô cùng biết ơn Nhà nước đã nhanh chóng kịp thời cứu nạn đối với những người còn mắc kẹt trong vùng lũ thoát khỏi “màn trời chiếu đất”, những nhà hảo tâm cũng như những cá nhân, tổ chức đã “nhường cơm sẻ áo” cứu trợ cho đồng bào vùng lũ lụt.

II. KHÁM PHÁ

1. Yêu thương con người và biểu hiện của tình yêu thương con người

Câu hỏi 1: Ước nguyện bé Hải An là gì? Em có suy nghĩ như thế nào về ước nguyện đó?

Trả lời:

Ước nguyện bé Hải An là hiến tạng, một phần là muốn cống hiến cho xã hội, giúp người, một phần là muốn mẹ tiếp tục sống tiếp vì con còn trên thế gian. 

Suy nghĩ của em về ước nguyện của bạn An là: đây là một ước nguyện cao đẹp, đáng được tưởng nhớ và tôn trọng, không phải bạn nhỏ nào cũng có tấm lòng như Hải An, bạn là một em nhỏ kiên cường với ý chí phi thường. Sự dũng cảm của em đã cứu sống được những mảnh đời bất hạnh khác. Một phần em gửi gắm tình yêu thương của em đối với người mẹ bằng cách để lại một số bộ phận của cơ thể mình tồn tại trên cõi đời cho mẹ bớt đau buồn và thương nhớ em. Việc làm đó đã làm lay động, thức tỉnh hàng triệu trái tim con người Việt Nam. Câu chuyện là minh chứng cao đẹp về tình yêu thương con người.

Câu hỏi 2: Theo em, yêu thương con người là gì?

Trả lời:

Theo em, yêu thương con người là sự quan tâm, giúp đỡ, làm những điều tốt đẹp cho người khác, nhất là những người gặp khó khăn, hoạn nạn.

Câu hỏi 3: Qua thông tin về bé Hải An và bằng trải nghiệm của bản thân, em hãy chỉ ra những biểu hiện của tình yêu thương con người theo bảng mẫu sau:

Trả lời:

Qua thông tin về bé Hải An và bằng trải nghiệm của bản thân, những biểu hiện của tình yêu thương con người là: 

Hình thức	Biểu hiện
Lời nói	Chân thật, gần gũi, yêu thương cụ thể như:  - Hãy để mình giúp bạn nhé! - Cháu có thể giúp bà được gì không ạ? -  Không sao đâu, mình sẽ luôn bên bạn, mọi chuyện sẽ tốt thôi, bạn đừng buồn nữa nhé! - Có chuyện gì bạn hãy tâm sự với mình, nếu làm được gì giúp bạn mình sẽ cố gắng hết sức.
Việc làm	Gần gũi, ân cần cụ thể như: - Giúp đỡ người nghèo. - Giúp đỡ người khuyết tật. - Giúp đỡ đồng bào bão lụt. - Giúp đỡ hội người mù.  - Giúp đỡ mẹ Việt Nam anh hùng. - Giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn.  - Giúp đỡ người già neo đơn, không nơi nương tựa.
Thái độ	Thái độ hòa đồng, nhiệt tình: - Quan tâm. - Cảm thông. - Lo lắng. - Đồng cảm. - Chia sẻ.

 

Câu hỏi 4: Quan sát hình ảnh và cho biết: Tình yêu thương con người được biểu hiện như thế nào trong các mối quan hệ: gia đình, nhà trường, xã hội. Em cần làm gì để thể hiện tình yêu thương con người? 

Trả lời:

Quan sát hình ảnh cho chúng ta biết tình yêu thương con người được biểu hiện trong các mối quan hệ cụ thể như sau: 

• Gia đình: Quan tâm, chăm sóc, động viên, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên trong gia đình…

• Nhà trường: Các bạn giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và rèn luyện; học sinh biết ơn kính trọng thầy cô…

• Xã hội: Là sự đồng cảm, chia sẻ, sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau, quan tâm nhau trong lúc khó khăn, đau ốm…

Những điều em cần làm để thể hiện tình yêu thương con người: Đồng cảm, chia sẻ, giúp đỡ những người trong lúc khó khăn; sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau, tham gia các hoạt động từ thiện, biết tha thứ cho lỗi lầm của người khác khi họ sửa chữa, khi cần thiết có thể hy sinh quyền lợi của bản thân vì người khác.

Câu hỏi 5:  Em hãy nêu biểu hiện trái với yêu thương con người? 

Trả lời:

• Thù hận, căm ghét nhau

• Mâu thuẫn,đố kị.

• Thờ ơ, lạnh nhạt, bàng quan trước nỗi khổ đau của người khác

• Làm những điều có hại cho người khác vì sự ích kỷ, tham lam của mình.

2. Giá trị của tình yêu thương con người

Câu hỏi: Theo em, tình yêu thương con người có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi người và xã hội?

Trả lời:

Theo em, tình yêu thương con người có ý nghĩa rất lớn đối với mỗi người và xã hội: 

• Đối với người nhận tình yêu thương sẽ cảm thấy vui, thấy hạnh phúc, có thêm động lực và sức mạnh mạnh vượt qua khó khăn, hoạn nạn.

• Đối với người thể hiện yêu thương với người khác cảm thấy vui vẻ, đồng cảm, là động lực để họ làm thêm nhiều việc tốt, được mọi người yêu quý và kính trọng

• Đối với xã hội, tình yêu thương làm cho mối quan hệ giữa người với người thêm gần gũi, gắn bó; góp phần xây dựng cộng đồng an toàn, lành mạnh, tốt đẹp hơn.

III. LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Tìm các câu ca dao, tục ngữ về yêu thương con người và thảo luận về ý nghĩa của những câu ca dao, tục ngữ đó.

Trả lời:

Ca dao, tục ngữ	Ý nghĩa
Bầu ơi thương lấy bí cùng/Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.	Khi sống trong cộng đồng thì hãy đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ, chia sẻ lẫn nhau.
Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ	Thể hiện sự đoàn kết, yêu thương nhau.
Lá lành đùm lá rách	Thể hiện sự đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ, chia sẻ lẫn nhau.
Thương người như thể thương thân.	Thể hiện sự yêu thương người khác như chính bản thân mình…

Câu hỏi 2: Em đồng tình hoặc không đồng tình với việc làm của bạn nào dưới đây? Vì sao?

1. Gia đình Hà có bốn người: bố, mẹ, Hà và em trai. Để hai chị em Hà có nhiều thời gian học tập và vui chơi, bố mẹ thường làm hết việc nhà. Mấy hôm nay, mẹ bị ốm nên mọi việc đều do một mình bố xoay xở, còn hai chị em Hà vẫn mải chơi, không giúp đỡ bố cùng không quan tâm, động viên mẹ.

2. Lan là học sinh mới chuyển đến lớp. Em thường ngồi một chỗ xem các bạn vui đùa chạy nhảy. Thấy vậy, Mai đến trò chuyện và chơi với Lan.

3. Cạnh nhà Phúc có một bà cụ neo đơn. Phúc thường sang chơi với cụ mỗi khi rảnh rỗi. Cuối tuần được nghỉ, Phúc rủ các bạn hàng xóm sang quét dọn nhà cửa, nhổ cỏ vườn và nói chuyện để cụ đỡ buồn.

Trả lời: 

Em đồng tình với ý kiến 2 và 3, giải thích:

- Ý kiến 2, Mai đã biết chia sẻ với bạn, thấy bạn mới ngồi một mình Mai đã chủ động lại gần và nói chuyện với bạn để bạn đỡ tủi thân.

- Ý kiến 3, Phúc đã thể hiện sự yêu thương, tôn trọng và hiếu thảo với cụ già neo đơn cạnh nhà mình, cho dù đó không phải ông bà ruột nhưng Phúc vẫn hết lòng chăm sóc.

Em không đồng tình với ý kiến 1, giải thích:

Vì hai chị em nhà Hà đã được bố mẹ cưng chiều từ nhỏ, đã không biết giúp bố mẹ khi mẹ ốm, không giúp, không quan tâm, vô cảm với những sự vất vả của bố mẹ.

Câu hỏi 3: Sắm vai xử lý tình huống

1) Bố mẹ cho em tiền ủng hộ những người có hoàn cảnh khó khăn nhưng bạn rủ em dùng số tiền đó để chơi điện tử.

2) Gia đình Hoa rất khó khăn, mẹ bạn bị bệnh hiểm nghèo. Lớp em tổ chức đi thăm, tặng quà, động viên Hoa nhưng một số bạn trong lớp không muốn tham gia.

Trả lời: (Học sinh tự liên hệ bản thân)

- Tình huống 1: Từ chối, không làm theo bạn và dùng số tiền đó để ủng hộ những người có hoàn cảnh khó khăn.

- Tình huống 2: Khuyên các bạn tham gia chia sẻ, động viên bạn Hoa, giúp bạn vượt qua hoàn cảnh khó khăn để tiếp tục tới trường học tập.

IV. VẬN DỤNG

Câu hỏi 1:  Em hãy vẽ bức tranh mang thông điệp yêu thương con người để giới thiệu với bạn bè và thầy cô?

Trả lời: (Học sinh tự liên hệ bản thân)

+ Vẽ bức tranh về các anh chị thanh niên tình nguyện đang giúp phát cháo cho các bệnh nhân nghèo ở bệnh viện.

+ Vẽ bức tranh về một bạn nhỏ đang giúp một cụ già qua đường….

Câu hỏi 2: Em hãy lập kế hoạch và thực hiện việc giúp đỡ 1 bạn có hoàn cảnh khó khăn trong lớp trường hoặc ở địa phương?

Trả lời: 

• Đầu tiên xác định mục tiêu của kế hoạch là gì?

• Xác định điều kiện như thế nào là bạn có hoàn hoàn cảnh khó khăn trong lớp trường hoặc ở địa phương cần giúp đỡ?

• Thời gian giúp đỡ là khi nào?

• Các việc làm cụ thể cần giúp đỡ là gì?

=> Từ đó đưa ra bản kế hoạch với những nội dung chính và cách thực hiện có thể thông qua bảng sau:

Kế hoạch
Mục tiêu	Họ tên những bạn cần giúp đỡ	Thời gian thực hiện	Các việc làm cụ thể
Giúp đỡ bạn thuộc hộ nghèo, gia đình đặc biệt khó khăn…	- Lê Văn A - Lê Văn B - Lê Văn C -……	Trong dịp đầu năm học,…	Ủng hộ bạn sách vở, đồ dùng học tập,…